Andrzej Lichtarowicz (1930-2015) – prof. dr inż. mechanik, instruktor (podharcmistrz) Związku Harcerstwa Polskiego poza Granicami Kraju, działacz katolicki i społeczny (syn Ludwika Lichtarowicza i Zofii – z domu Fiedorowicz), urodzony 10 listopada 1930 roku w Wilnie, zmarły 5 stycznia 2015 roku w Nottingham, w Wielkiej Brytanii (pochowany na cmentarzu Gunnersbury).
Jako dziecko wychowywał się w Wilnie. Po zakończeniu II wojny światowej (dzięki pomocy ojca – wówczas żołnierza Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie) udało mu się uciec („przez zieloną granicą”) ze zniewolonej przez Związek Sowiecki Polski.
Początkowo przebywał w obozie dla polskich uciekinierów w „Maczkowie”- tj. w miasteczku Harem nad rzeką EMS (w Dolnej Saksonii) przy granicy holenderskiej. Po jakimś czasie dotarł (transportem UNRRA) do Wielkiej Brytanii i dołączył do przebywającego wówczas w Szkocji (w Glasgow) ojca. Tutaj też podjął naukę w St. Mungo’s Academy.
Po demobilizacji, wraz z ojcem i pozostałymi członkami rodziny, przeprowadził się do Nottingham i zaangażował w działalność harcerską. W 1949 roku założył w tym mieście (polską) 24 Drużynę Harcerską im. Jana Birczana. Następnie, przez wiele lat, pełnił harcerską służbę jako instruktor Związku Harcerstwa Polskiego poza Granicami kraju – w stopniu podharcmistrza.
W 1949 roku rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Nottingham University. Dyplom z mechaniki uzyskał w roku 1952. Kilka lat później (w 1959 roku) otrzymał na tej samej uczelni posadę wykładowcy, a w 1960 roku obronił tutaj doktorat (specjalizował się w mechanice płynów). Następnie – także na Nottingham University – pracował (aż do momentu przejścia na emeryturę – w 1996 roku) jako profesor.
Od 1961 do 1962 roku był też profesorem wizytującym na Uniwersytecie w Yale’a i w1975 roku w Tokyo Instytut of Technology – tym czasie był już powszechnie cenionym ekspertem w dziedzinie zużycia i erozji maszyn, wykładającym mechanikę płynów (autorem 4 ważnych patentów). Z czasem jego dokonania (głównie prace związane z przygotowaniem światowych standardów cięcia strumieniami) docenione zostały przez The American Society for Testing and Materials (ASTM), które przyznało mu (w 1998 roku) „Brautingham Award”.
Po przemianach społeczno-politycznych w Polsce podjął też z czasem współpracę z uczelniami w Kraju – współpracował z Instytutem Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku i Politechniką w Opolu.
W czasie Stanu Wojennego zaangażował się w prace Medical Aid for Poland (był jednym z współtwórców tej organizacji). Za tę działalność odznaczony został (w 1984 roku), przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie, Złotym Krzyżem Zasługi.
Jako znany działacz katolicki doceniony został w 1992 roku przez Papieża Jana Pawła II – otrzymał wówczas medal Pro Ecclesia et Pontifice.
Bibliografia:
- Prof. Andrzej Lichtarowicz, [w]: „Technika i Nauka”, nr 69, wrzesień 1999, s. 102.
- „Na wieczną wartę”, „Ognisko – Kwartalnik Starszyzny Harcerskiej”, 51 (1), Londyn, marzec 2015, s. 28 (data dostępu 15 grudnia 2022).