Renata Jarecka
Pomnik katyński w Kirkcaldy w Szkocji
Do klasy moich maturzystów przygotowujących się do A-level z języka polskiego jako obcego dołączają czasem także uczniowie ze Szkocji. Nie zdarza się to często, gdyż w Szkocji obowiązuje inny system edukacji niż w Anglii i Walii, ale wyniki egzaminów z systemu angielskiego także wliczają się w system rekrutacji na uniwersytety szkockie. Chęć dołączenia do klasy online uczennicy ze Szkocji była dla mnie małą niespodzianką, która przyniosła jednak ciąg dalszy. Postawa i spojrzenie na historię Polski nowej uczennicy mocno mnie poruszyły jako nauczyciela i pokazały, jak wielki może mieć wpływ na ucznia spotkany na drodze życiowej obiekt historyczny nawiązujący do Polski. W tej opowieści był to jeden z pomników katyńskich.
Rodzice Hanny Wacięgi wybrali na miejsce swojego nowego emigracyjnego życia miasto Kirkcaldy w Szkocji. Tam od wczesnego dzieciństwa zamieszkała też Hanna, która przeszła cały szkocki system edukacji jako jedna z najlepszych uczennic. Hanna nie zapomniała o polskich korzeniach, a wręcz przeciwnie – zainteresowała się historią Polaków w czasie II wojny światowej. Po wojnie Kirkcaldy było jednym z miast, w którym osiedliło się sporo Polaków. Nie mogli wrócić do kraju, więc zamieszkali wśród gościnnych Szkotów. Tamtejsza Polonia liczbowo silna jest też i dzisiaj – w klasie brata mojej uczennicy uczyło się 11 Szkotów i 11 Polaków. Ci nowi Polacy w większości nie zapominają o polskiej kulturze i historii oraz chcą dbać o rozwój języka polskiego. Ułatwieniem dla nich był zbudowany w latach 50. budynek, który nazwano Domem Kombatanta. Jest to polskie centrum, gdzie organizowane są zarówno patriotyczne, jak i rozrywkowe imprezy. Tam też jako dziecko Hanna Wacięga zaczęła uczęszczać do polskiej szkoły sobotniej.
Miejsce to stało się dla niej niezwykłe z jeszcze innego powodu. Mało kto wie, że szkockie Kirkcaldy to drugie na Wyspach Brytyjskich miejsce, zaraz po Londynie, w którym postawiony został Pomnik Katyński. I to w 1978 roku! Hanna co roku wraz z rodzicami stawała pod Pomnikiem Katyńskim w jej mieście, ale – jak sama opowiada – nie zdawała sobie sprawy, jakiej historii dotyka:
– Historia Katynia towarzyszy mi od dziecka, więc nie zdawałam sobie przez wiele lat sprawy, że obecność tego pomnika w moim mieście, jest czymś niezwykłym. Słuchałam historii zbrodni katyńskiej co najmniej raz w roku, kiedy stawialiśmy się na organizowane pod tym pomnikiem Narodowe Święto Niepodległości, ale dopiero po obejrzeniu w ubiegłym roku filmu Andrzeja Wajdy ta historia do mnie dotarła, zrozumiałam straszliwość tej zbrodni i celowość sowieckiego planu, by zniszczyć polską inteligencję. Sceny mordu katyńskiego odtworzone w filmie zamurowały chyba nie tylko mnie, ale całą naszą klasę. Aż trudno uwierzyć, że mogło dojść do czegoś takiego.
Hanna dowiedziała się szczegółów na temat zbrodni katyńskiej, gdy obejrzała film “Katyń” w reżyserii Andrzeja Wajdy. Jest to jedna z propozycji lekturowo-filmowych dla maturzystów, którzy wybierają egzamin A-level z języka polskiego jako obcego. Ostatnia Wigilia Polaków uwięzionych w Starobielsku w 1939 r. wywołuje w nastolatce takiej jak Hanna smutne refleksje:
– Polacy uwięzieni w Starobielsku nie przypuszczali, że Wigilia 1939 r. będzie ich ostatnią, że już nigdy nie zobaczą swoich bliskich… To bardzo smutne, więc tym bardziej cenię możliwość życia w spokojniejszych czasach – mimo pandemii w ostatnich latach i różnych zawirowań w świecie. Kocham spędzać czas z rodziną, święta zgodne z polskimi tradycjami, czekanie na pierwszą gwiazdkę…
Historia Katynia zostanie w sercu i pamięci tej polskiej nastolatki na zawsze. Będzie pamiętała tragiczną historię swoich rodaków w swoim dorosłym życiu. Ocena A* (A z gwiazdką, czyli najwyższa ocena z wyróżnieniem) uzyskana przez Hannę na maturze z języka polskiego jako obcego wzmocniła aplikację Hani na studia medyczne. Wierzymy, że z polską historią w pamięci i wrażliwością na krzywdy innych Hanna zostanie w przyszłości wspaniałą lekarką – zamierza po skończeniu studiów wybrać specjalizację pediatryczną.
Na zdjęciach: Hanna Wacięga
Pomnik Katyński w Kirkcaldy w Szkocji
